Chiều ngày 25/11, tại trụ sở Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA), Hội thảo “Xây dựng Cổng Dữ liệu mở trong xu thế chuyển đổi số hiện nay” đã diễn ra dưới sự đồng chủ trì của ông Nguyễn Quyết Chiến, Tổng Thư ký VUSTA, và bà Nguyễn Thị Bích Lan, Viện trưởng Viện Sáng tạo và Chuyển đổi số (VIDTI).
Hội thảo do ông Nguyễn Quyết Chiến,Tổng Thư ký VUSTA và bà Nguyễn Thị Bích Lan, Viện trưởng Viện Sáng tạo và Chuyển đối số đồng chủ trì
Hội thảo có sự tham dự của ông Hoàng Hữu Hạnh, Phó Cục trưởng Cục Chuyển đổi số Quốc gia (Bộ KH&CN); đại diện Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông; lãnh đạo các Liên hiệp Hội địa phương, các hội ngành toàn quốc cùng nhiều chuyên gia, nhà khoa học trong lĩnh vực đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
Dữ liệu – nền tảng của VUSTA trong kỷ nguyên số
Tổng thư ký VUSTA Nguyễn Quyết Chiến phát biểu khai mạc hội thảo
Phát biểu khai mạc, Tổng Thư ký Nguyễn Quyết Chiến nhấn mạnh: Chuyển đổi số đang là động lực quan trọng được Đảng và Nhà nước xác định nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội. Trong bối cảnh đó, việc xây dựng và khai thác tài nguyên dữ liệu trở thành yêu cầu cấp thiết.
Đối với VUSTA — mạng lưới gồm 127 hội thành viên, hơn 500 tổ chức KH&CN và hơn 2 triệu trí thức trong và ngoài nước — dữ liệu không chỉ là nguồn lực mà còn là nền tảng để kết nối tri thức, nâng cao hiệu quả hoạt động tư vấn phản biện, phổ biến kiến thức, nghiên cứu khoa học, tôn vinh trí thức và hợp tác quốc tế.
Nhiều năm qua, hệ thống VUSTA đã hình thành kho dữ liệu phong phú, đặc biệt là dữ liệu chuyên gia và dữ liệu học thuật. Tuy nhiên, sự phân tán, thiếu đồng bộ và thiếu hạ tầng tích hợp khiến dữ liệu chưa được khai thác hiệu quả.
Ông Nguyễn Quyết Chiến khẳng định:
“Việc xây dựng Cổng Dữ liệu mở không chỉ là nhiệm vụ kỹ thuật mà còn là bước đi chiến lược để thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW, hướng tới VUSTA số, Chính phủ số và Xã hội số.”
Những “điểm nghẽn” trong công tác dữ liệu và nhu cầu chuẩn hóa
Chánh Văn phòng VUSTA Phạm Hữu Duệ chỉ ra rằng hiện nay dữ liệu của hệ thống VUSTA đang nằm rời rạc ở nhiều đơn vị. Việc quản lý thủ công, sử dụng các phần mềm nhỏ lẻ khiến việc tổng hợp, tìm kiếm và khai thác dữ liệu trở nên khó khăn, làm giảm hiệu suất điều hành và lãng phí nguồn tri thức quý giá.
Ông nhấn mạnh:
“VUSTA sở hữu kho tri thức rất lớn, nhưng đang nằm trong hàng trăm ‘kho’ khác nhau, chưa được số hóa toàn diện và chưa có công cụ khai phá hiệu quả.”
Chánh Văn phòng Phạm Hữu Duệ chia sẻ những thuận lợi và khó khăn trong công tác chuyển đổi số của hệ thống VUSTA
Thảo luận chuyên sâu về mô hình, kiến trúc và tiêu chuẩn dữ liệu mở
Tại hội thảo, các chuyên gia của Bộ KH&CN, Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông, Quỹ Đầu tư Khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam… đã chia sẻ kinh nghiệm về:
Kiến trúc và tiêu chuẩn dữ liệu mở
Mô hình Cổng dữ liệu cho các tổ chức khoa học
Giải pháp bảo mật, an toàn thông tin
Chuẩn hóa danh mục dữ liệu theo Khung kiến trúc dữ liệu quốc gia
Theo các chuyên gia, Cổng Dữ liệu mở của VUSTA sẽ đóng vai trò là hạ tầng dữ liệu trục chính, giúp chuẩn hóa và liên thông dữ liệu, đồng thời tạo điều kiện tích hợp với các hệ thống dữ liệu quốc gia.
Hội thảo đã trao đổi, đánh giá nhu cầu, mô hình, kiến trúc, tiêu chuẩn dữ liệu mở, chia sẻ kinh nghiệm từ các cơ quan, tổ chức, đơn vị có liên quan; đồng thời đề xuất các giải pháp khả thi nhằm xây dựng và hoàn thiện Cổng Dữ liệu mở của VUSTA hiện đại, bảo đảm an toàn thông tin, bảo mật dữ liệu, có khả năng mở rộng, khai thác hiệu quả và lâu dài. Các chuyên gia đều nhận định, dữ liệu là tài nguyên quốc gia quý giá và là tài sản chiến lược của Chính phủ, Quốc gia. Cổng dữ liệu mở sẽ đóng vai trò là hạ tầng dữ liệu trục chính, hình thành kho dữ liệu thống nhất, chuẩn hoá, dễ dàng tích hợp với các cổng dữ liệu Quốc gia. Đối với VUSTA, Cổng Dữ liệu mở – Kết nối liên thông sẽ khẳng định vai trò của VUSTA như là một tổ chức dẫn dắt, tiên phong trong đổi mới sáng tạo.
Ông Nguyễn Ngọc Linh, Trung tâm Đào tạo quốc tế, Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông báo cáo tham luận về các tiêu chuẩn dữ liệu mở
Ông Nguyễn Trọng Khánh, Trưởng phòng Nền tảng và Dữ liệu số, Cục Chuyển đổi số Quốc giachia sẻ về việc nghiên cứu ứng dụng tiêu chuẩn D-CAT trong lập danh mục dữ liệu mở
Tại hội thảo, Ban tổ chức đã xin ý kiến góp ý của các hội thành viên, các chuyên gia, nhà khoa học tại Hội thảo đối với Danh mục dữ liệu (mở) dự kiến của VUSTA, bao gồm: 1. Dữ liệu về hệ thống tổ chức VUSTA; 2. Dữ liệu về chuyên gia, trí thức khoa học – công nghệ (mở có điều kiện); 3. Dữ liệu về nhiệm vụ khoa học – công nghệ; 4. Dữ liệu tư vấn – phản biện và giám định xã hội (TVPB&GĐXH); 5. Dữ liệu hoạt động phổ biến kiến thức (PBKT); 6. Dữ liệu về hội thảo – sự kiện – diễn đàn khoa học; 7. Dữ liệu về hợp tác quốc tế; 8. Dữ liệu về Thi đua, khen thưởng, tôn vinh trí thức; 9. Dữ liệu về các giải thưởng KH&CN và sáng tạo; 10. Dữ liệu tài chính minh bạch (ở mức tổng hợp); 11. Dữ liệu số hóa tài liệu, thư viện số VUSTA.
Ông Hoàng Hữu Hạnh, Phó Cục trưởng Cục Chuyển đổi số Quốc gia, Bộ Khoa học và Công nghệ đưa ra ý kiến về Danh mục dữ liệu mở của VUSTA
Theo đề xuất của các chuyên gia tại hội thảo, Chính phủ đã ban hành Khung kiến trúc dữ liệu quốc gia (Quyết định 2439/QĐ-TTg), xác định rõ các tầng dữ liệu cơ bản gồm: dữ liệu nguồn (source data), dữ liệu chủ (master data), dữ liệu tham chiếu (reference data), và dữ liệu mở (open data). Hệ thống dữ liệu của VUSTA cần được quy hoạch để khớp nối với khung kiến trúc này. Cụ thể, danh sách các Hội thành viên và đơn vị trực thuộc của VUSTA đóng vai trò là “dữ liệu tham chiếu” quan trọng cho hệ thống KH&CN quốc gia. Việc chuẩn hóa danh mục này theo các mã định danh thống nhất là bước đi tiên quyết để tích hợp vào Cơ sở dữ liệu tổng hợp quốc gia.
Ông Kiểu Công Thược, Quỹ Đầu tư khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam tham góp ý kiến về việc chuẩn hóa danh mục dữ liệu mở cho hệ sinh thái số của hoạt động ĐMST tại VUSTA
Hoàn thiện Đề án Chuyển đổi số của VUSTA
Những góp ý tại hội thảo là cơ sở quan trọng để VUSTA tiếp tục hoàn thiện Đề án Chuyển đổi số, hướng tới mục tiêu đến năm 2030 – 2035 hình thành hệ thống dữ liệu thống nhất, hiện đại, minh bạch và phục vụ hiệu quả cho công tác tư vấn, phản biện, phổ biến kiến thức và kết nối tri thức KH&CN trên toàn quốc.
Viện Sáng tạo và Chuyển đổi số (VIDTI), với vai trò là đơn vị đồng chủ trì hội thảo, sẽ tiếp tục đồng hành cùng VUSTA trong công tác nghiên cứu, tư vấn giải pháp, xây dựng hạ tầng dữ liệu và triển khai các nhiệm vụ chuyển đổi số trọng điểm trong thời gian tới.
